Vào cuối tháng 2 năm 2025, Ủy ban châu Âu đã công bố một thỏa thuận công nghiệp sạch nhằm hỗ trợ các ngành công nghiệp gây ô nhiễm nhất của châu Âu chuyển đổi sang tương lai không phát thải ròng và thúc đẩy các công ty công nghệ sạch. Kế hoạch này đặt mục tiêu giảm 90% lượng khí thải vào năm 2040 thông qua các biện pháp như cấp phép nhanh hơn cho cơ sở hạ tầng năng lượng sạch và thay đổi các quy tắc đấu thầu công.
Các biện pháp chính của thỏa thuận
Thỏa thuận công nghiệp sạch bao gồm việc thành lập một ngân hàng khử carbon công nghiệp mới với 100 tỷ euro từ quỹ công, nhằm huy động 400 tỷ euro từ khu vực tư nhân. Ngoài ra, Ủy ban châu Âu đề xuất nới lỏng các yêu cầu báo cáo môi trường cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, mặc dù điều này đã gây ra phản ứng trái chiều từ các nhà hoạch định chính sách và nhóm doanh nghiệp.
Kế hoạch cũng bao gồm thay đổi các quy tắc trợ cấp nhà nước để hỗ trợ năng lượng tái tạo và khử carbon công nghiệp. Hơn nữa, một kế hoạch hành động năng lượng phải chăng nhằm tiết kiệm 260 tỷ euro hàng năm vào năm 2040 đã được đề xuất, mặc dù việc tài trợ cho các cơ sở xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng ở nước ngoài gây ra một số tranh cãi.
Phản ứng từ các nhóm môi trường
Mặc dù thỏa thuận công nghiệp sạch thể hiện tham vọng của EU trong việc giảm khí thải và thúc đẩy công nghệ sạch, các nhóm môi trường cho rằng thiếu các biện pháp cụ thể để biến tham vọng thành hành động. Họ lo ngại rằng việc nới lỏng các quy định có thể làm suy yếu các mục tiêu khí hậu của EU và kêu gọi các biện pháp mạnh mẽ hơn để đảm bảo quá trình chuyển đổi xanh thực sự.
Tương lai của Thỏa thuận Xanh châu Âu
Thỏa thuận Xanh châu Âu (EGD), được khởi xướng vào năm 2019 với mục tiêu làm cho EU trung hòa carbon vào năm 2050, đang đối mặt với những thách thức và sự không chắc chắn lớn. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đang chịu áp lực lớn để sửa đổi các luật quan trọng của EGD, bao gồm cả những luật chống phá rừng và lệnh cấm xe ô tô động cơ đốt trong vào năm 2035. Các cuộc tranh luận đã trở nên gay gắt trong Nghị viện EU, nơi Đảng Nhân dân châu Âu (EPP) và các bên khác đã kêu gọi hoãn lại và viết lại các luật của EGD.
Các yếu tố như động lực địa chính trị, tình trạng đình trệ kinh tế ở Đức và áp lực từ Hoa Kỳ và Brazil càng làm phức tạp thêm tình hình. Việc sửa đổi luật pháp hiện hành, như luật chống phá rừng và lệnh cấm động cơ đốt trong, vẫn là những chủ đề gây tranh cãi. Các đề xuất thay đổi nhằm cân bằng các mục tiêu môi trường với thực tế kinh tế, trong khi phe đối lập cho rằng điều này sẽ làm suy yếu những thành tựu trước đó.
Thỏa thuận công nghiệp sạch của EU thể hiện nỗ lực đáng kể trong việc hỗ trợ các ngành công nghiệp gây ô nhiễm chuyển đổi sang tương lai không phát thải ròng và thúc đẩy các công ty công nghệ sạch. Tuy nhiên, các thách thức và phản ứng trái chiều từ các nhóm môi trường và nhà hoạch định chính sách cho thấy cần có các biện pháp cụ thể và mạnh mẽ hơn để biến tham vọng thành hành động thực tế. Tương lai của Thỏa thuận Xanh châu Âu phụ thuộc vào khả năng cân bằng giữa các mục tiêu môi trường và thực tế kinh tế, đồng thời duy trì cam kết đối với các mục tiêu khí hậu trong bối cảnh địa chính trị và kinh tế đang thay đổi.
